0
0
દિલ્હી : 06’11’2022
સુપ્રીમ કોર્ટઃ શું સામાન્ય વર્ગના ગરીબોને પણ શિક્ષણ અને નોકરીમાં અનામત મળવી જોઈએ? આ અંગે સુપ્રીમ કોર્ટ સોમવારે 7મી નવેમ્બરે પોતાનો ચુકાદો આપશે. મુખ્ય ન્યાયાધીશ ઉદય ઉમેશ લલિતની આગેવાની હેઠળની 5 ન્યાયાધીશોની બંધારણીય બેન્ચે 7 દિવસ સુધી તમામ પક્ષકારોની વિગતવાર સુનાવણી કરી હતી અને નિર્ણય અનામત રાખ્યો હતો. હવે આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટ પોતાનો ચુકાદો આપવાની છે.
જાન્યુઆરી 2019માં કેન્દ્ર સરકારે સંસદમાં 103મો બંધારણીય સંશોધન ઠરાવ પસાર કરીને આર્થિક રીતે નબળા સામાન્ય વર્ગના લોકો માટે નોકરીઓ અને શિક્ષણમાં 10 ટકા અનામતની વ્યવસ્થા બનાવી હતી. ઘણા અરજદારોએ તેને બંધારણની વિરુદ્ધ ગણાવીને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો, જેના પર સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. હવે 7મી નવેમ્બરે CJI UU લલિતનો છેલ્લો કાર્યકારી દિવસ છે અને તેઓ 8મી નવેમ્બરે નિવૃત્ત થશે. જેથી તેઓ આ મામલે પોતાનો ચુકાદો આપી શકે.
પાંચ જજોની બેન્ચે સુનાવણી કરી છે
મળતી માહિતી મુજબ, CJI ઉદય ઉમેશ લલિત અને જસ્ટિસ એસ રવિન્દ્ર ભટ્ટ આ મામલે બે અલગ-અલગ નિર્ણય સંભળાવશે. CJI ઉપરાંત જસ્ટિસ દિનેશ મહેશ્વરી, જસ્ટિસ એસ રવિન્દ્ર ભટ્ટ, જસ્ટિસ બેલા એમ ત્રિવેદી અને જસ્ટિસ જેબી પાસ્તરવાલાની પાંચ જજોની બેન્ચે આ મામલાની સુનાવણી કરી છે.
અરજીમાં કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા આર્થિક રીતે નબળા વર્ગ (EWS)ને નોકરીઓ અને ઉચ્ચ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં 10 ટકા અનામત આપવાના કેસને પડકારવામાં આવ્યો હતો, જેના પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં કેન્દ્ર સરકાર તરફથી હાજર રહેલા વકીલે EWS નોકરીઓ અને ઉચ્ચ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં 10 ટકા અનામત આપવાના કેસને પડકાર્યા હતા. શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં 10 ટકા અનામત આપવાનો નિર્ણય વાજબી હતો.
બંધારણમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો
જાન્યુઆરી 2019 માં, 103મા બંધારણમાં સુધારો કરીને, કલમ 15 અને 16 માં કલમ (6) દાખલ કરીને EWS ને નોકરીઓ અને શિક્ષણમાં આર્થિક અનામત પ્રદાન કરવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી. કલમ 15(6) એ રાજ્ય દ્વારા શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં અનામત સહિત નાગરિકોના કોઈપણ આર્થિક રીતે નબળા વર્ગ (EWS) માટે વિશેષ જોગવાઈ કરી છે.
તે જણાવે છે કે આવા અનામતનો ઉપયોગ કોઈપણ શૈક્ષણિક સંસ્થામાં, અનુદાનિત અથવા બિનસહાયિત, કોઈપણ શૈક્ષણિક સંસ્થામાં, ખાનગી સંસ્થાઓ સહિત, કલમ 30(1) હેઠળ આવરી લેવામાં આવતી લઘુમતી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ સિવાય કરી શકાય છે. બંધારણીય સુધારા પછી, EWS માટે અનામતની ઉપલી મર્યાદા 10 ટકા રહેશે.
